meer of minder zuivel BEWERKT1
Sanne van Raalte

Sanne van Raalte

Meer of minder zuivel

Hartstikke kinderachtig. Ik weet het. Maar toch voelt het goed. De whiteboardstift doet het niet meer, dus van minder zuivel kan ik niet meer zuivel maken. Daarom veeg ik het maar helemaal weg.  Het lijstje stopt nu bij niet met het vliegtuig op vakantie.

Minder zuivel is het laatste punt op een rijtje vol stappen, dat begint met maximaal 1 keer per week vlees eten. Het restant van een avondje over duurzaamheid gok ik zo. Ik krijg buikpijn van dit lijstje, dat ik op zondagmorgen in de kerk vind.

De rest van de dag blijft het mij dwars zitten. Zo’n rotgevoel in mijn buik. Als boerin voel ik mij dan de oorzaak van de milieuproblemen, een vervuiler. Gereduceerd tot een uit je leven te schrappen punt op een whiteboard. Want dan is de wereld een stukje beter.

Als boerin voel ik mij dan de oorzaak van de milieuproblemen, een vervuiler.

Deze buikpijn voel ik vaker. Tussen niet-boeren. Als de duurzaamheidsdiscussies hoog oplaaien en het o-zo-slechte-vlees en vervuilende-zuivel weer naar boven komt. Datgene waar ik vol passie, liefde en enthousiasme aan werk, maakt blijkbaar de wereld kapot. Maar is dat zo? En ben ik nu gek of zijn zij het?

Maar ook tussen mijn collega-boeren schuurt het soms. Dan voel ik mij zo’n overdreven fanatieke wereldverbeteraar. Met mijn punctuele afvalscheiding, kinderhandjesvrije telefoon en fairtrade of tweedehands kleding. Als ik dan vertel over mijn niet-boeren vrienden die flexitariër zijn en fan van sojamelk, kijken mijn collega’s me wazig aan. En dan denk ik weer: ben ik nu gek of zijn zij het?

De wereld verandert, dat zie ik. Ik zie enorme kansen en aandacht voor onze fantastische agrarische sector. Én ik zie die andere kant. Waarin wij de grote boeman zijn, het hele klimaatprobleem op ons bordje ligt. En de waarheid? Waarschijnlijk ligt hij ergens in het midden. Maar waar het midden dan is? Ik ben er voorlopig nog niet uit. Tips zijn welkom..

2 gedachten over “Meer of minder zuivel”

  1. mjvanderspek@gmail.com'

    Beste Sanne, ik snap je verwarring en je buikpijn. Het vak waar jij je met hart en ziel voor inzet, ligt onder vuur. Het lijkt wel of iedereen opeens met een beschuldigende vinger naar jullie wijst, alsof jullie degenen zijn die het probleem moeten oplossen. Zelf ben ik ook gestopt met (veel) vlees eten. Eerder vond ik het de normaalste zaak van de wereld. Dat is veranderd door het zien van de documentaires Cowspiracy, Dominion en door het lezen van De verborgen impact (Babette Porcelijn). Ik heb met veel pijn in het hart afscheid genomen van mijn stukje vlees. Heel af en toe op een feestelijke dag gun ik mezelf een hamburger of een kipdijfiletje. Die koop ik dan bij de keurslager, omdat ik weet dat het vlees dat hij verkoopt, bij lokale bedrijven wordt ingekocht.
    Mijn drijfveer om vlees te minderen, is dus niet omdat ik het niet lekker vind. Ook niet omdat ik de boeren geen bron van inkomsten gun. Wel omdat ik zie dat er vaak respectloos met dieren wordt omgegaan (megastallen, vrachtwagens vol kippen en varkens op weg naar de slacht, slachthuizen waar in hoog tempo dieren door het slachtproces worden gejaagd), waarbij ik me realiseer hoe ver dit afstaat van de bedoeling van de Schepper. En ook omdat ik in diverse studies zie hoeveel CO2 uitstoot de veeteelt met zich meebrengt. Omdat ik me zorgen maak om klimaatverandering. Omdat ik me zorgen maak om de draagkracht van de aarde. Alleen daarom.
    Als boer sta op een prachtige plek in de produktieketen. Helemaal aan het begin. Ik als consument sta aan het einde daarvan. Ergens tussen jouw en mijn situatie lijkt er nu iets mis te gaan in begrip en communicatie. Jij neemt me misschien kwalijk dat ik bedank voor jouw runderlapje of liter melk. Ik neem het jou niet kwalijk dat je trots bent op je vak. Ik neem het boeren wel kwalijk als ze weten waar de schoen wringt, maar niet openstaan voor verbetering en verduurzaming. Daarom ben ik blij met je column. Als we een leefbare aarde achter willen laten, moeten we niet alleen nadenken over vliegen, of kleding, of afval, of fossiele brandstof, of kinderarbeid, of moderne slavernij. Dan moeten we het ook eerlijk over ons voedsel kunnen hebben. Wat mij betreft, praten we daar een keer over verder.
    Groet vanuit Zwolle.
    Marjan den Hertog-van der Spek

    1. Bedankt voor je reactie Marjan! Goed om te horen dat jij ook bewust bezig bent met de schepping. Als de coronamaatregelen dat weer toelaten, ben je van harte welkom bij ons in de melkstal om er samen nog eens over door te praten. Ik ben erg benieuwd naar jouw tips en ideeën!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

Deel deze blog